فهرست مطالب
5نکته مهم در نگهداری از اسید نیتریک
در این مقاله به نکات مهم در نگهداری از اسید نیتریک اسید خواهیم پرداخت. اسید نیتریک یا به تعریف درست تر نیتریک اسید با فرمول شیمیایی که دارای یک اتم هیدروژن، یک اتم نیتروژن و سه اتم اکسیژن در ترکیب خود است. یکی از مهم ترین ترکیبات اسیدی می باشد که با پیوند های کوالانسی دچار پیوندی قوی و مستحکم است.
نیتریک اسید که با درصد های خلوص متفاوتی از جمله 57درصد، 68 درصد و 98 درصد و سایر درصد ها موجود است. نیتریک اسید یک ترکیب و محلول تاسیدی بسیار قوی به شمار می رود. به همین دلیل ماننند سایر ترکیب های اسیدی قوی احتیاطات بسیار زیادی در هنگام استفاده و حمل و نقل و مخصوصا هنگام نگهداری از آن دارد. که در ادامه این مبحث به نکات مهم در نگهداری از اسید نیتریک خواهیم پرداخت.
نگهداری و حمل و نقل و استفاده از نیتریک اسید شامل 5 احتیاط مهم در نگهداری از اسید نیتریک است که در صورت رعایت نکردن آنها دچار خطرات درد ناکی در حین استفاده خواهیم شد. به همین دلیل ضروری است که نکات مهم و احتیاطات استفاده را بلد باشیم تا دچار مشکلات نشویم.
توضیح 5 نکته نگهداری از اسید نیتریک
این 5 احتیاط مهم در نگهداری از اسید نیتریک را با هم مرور می کنیم و در مورد هر کدام توضیح می دهیم. حتما به این نکاتی که ذکر می شود در کار های خود دقت نمایید زیرا بسیار مهم هستند.
1- جنس محفظه نگهداری از اسید نیتریک و کیفیت ماده آن
اولین نکته مهم در مجموعه نکات و احتیاطات مربوط به نگهداری از اسید نیتریک مخزن و ظرف نگهداری از آن است. به طور کلی در هر ماده ای و هر محصولی مهم ترین بارم و عنوان در نگهداری و حمل و نقل و همچنین استفاده از آن بحص محفظه و ظرف نگهداری از آن است. حتی در نگهداری از موادی که خطرات زیادی ندارند و هر روز مکررا از آنها استفاده می کنیم نیز این مساله صدق می کند. برای مثال در استفاده از آب آشامیدنی و نگهداری یا حمل و نقل آن مساله حنس ظرف مهم و حائض اهمیت است.
حال همانطور که مورد انتظار است. مساله نگهداری از اسید ها و مخصوصا نگهداری از اسید نیتریک بسیار مهم تر است. و بسیار حساس تر است. اسید نیتریک یا با تلفظ درست تر نیتریک اسید جزو اسید های خطر ناک با خاصیت اسیدی بالا است.
نیتریک اسید دارای خاصیت خورندگی بالایی است. تقریبا نیتریک اسید تمامی فلزات را دارد. مثلا اگر نگهداری از اسید نیتریک در ظرفی که از آهن درست شده است شکل بگیرد خواهیم دید که پس از مدت کوتاهی اهن دچار خوردگی می شود و به مرور و ارام ارام از بین می رود و این مساله موجب 2 مشکل اساسی و مهم می شود.
- از بین رفتن ظرف و یا مخزن نگهداری از اسید نیتریک که به وسیله آن ذخیره کردن و یا حمل و انتقال نیتریک اسید انجام می شود . در این واکنش نیتریک اسید بافته های آهن را از بین می برد. به این شکل که لایه رویین ظرف را می خورد . و پس از آن با لایه عقبی مواجه می شود و به همین ترتیب با حل شدن آهن در نیتریک اسید و واکنش با آن ذره ذره و لایه لایه کم قطر تر می شود تا نهایتا موجب سوراخ شدن و یا از کار افتادن آن ظرف و محفظه می شود. این اولین نکته منفی در استفاده از آهن در نگهداری از اسید نیتریک است.
- دومین مشکلی هم که ایجاد می شود. این است که حل شدن اسید نیتریک با لایه های آهن ظرف درصد خلوص نیتریک اسید دچار تغییر می شود. از بین رفتن خلوص نیتریک اسید با کمترین تغییری موجب از بین رفتن خواص نیتریک اسید می شود. برای مثال اسید نیتریک که توسط ما عرضه می شود نیتریک اسید 57 درصد است. که در شرکت صنایع نیتریک ایران با مقادیر متفاوتی مانند نیتریک اسید نیتریک بشکه 220 لیتری (290 کیلو گرمی) عرضه می کند.
به همین دلیل فلزی که مناسب است آن را در این مساله استفاده کنیم . استیل با درصد های مشخص است.
2- دمای محیط نگهداری از اسید نیتریک
با توجه به اینکه نیتریک اسید در صورت بالا بودن دما امکان نشت کردن بخار و گاز نیتریک اسید وجود دارد. این مساله که خطرات بسیار زیادی را به همراه دارد. جزو نکات مهم نگهداری از همه ی اسید ها خصوصا نیتریک اسید است. برای حل این مشکل نیز باید از دما سنج های مخصوص حاوی هشدار دهنده استفاده کرد. و همچنین از لوازم تهویه هوا و خنک کننده ها استفاده کرد. همچنین از مکان های که آتش در آن وجود دارد نباید قرار بگیرد.
3-جداره بندی دقیق مخازن نگهداری از اسید نیتریک
همانطور که در بخش دوم اشاره کردیم. گاز و بخار نیتریک اسید گازی سمی است. نکته دیگری که در جلوگیری از نشت آن باید توجه داشت جداره بندی و عایق بندی مخزن نگهداری از اسید نیتریک اسید است که نباید هیچ گونه نشتی اعم از مایع و یا گاز داشته باشد. این نکته نه تنها در نگهداری از اسید نیتریک بلکه در تمام اسید ها کاربرد دارد.
4-لوله های انتقال اسید نیتریک 57 درصد
نیتریک اسید همانطور که در بخش اول این مقاله بیان گردید مایعی با خاصیت اسیدی بالا است که خاصیت خورندگی بالایی دارد. لوله هایی که نیتریک اسید به وسیله آن انتقال پیدا می کند. باید از استیل با درصد مشخص و یا عموما با پلاستیک های مقاوم باشد.
5-تانکر های مخصوص حمل نیتریک اسید
آخرین نکته ای که در مجموعه نکات نگهداری از اسید نیتریک قصد داریم به ان بپردازیم. مبحث تانکر های حمل نیتریک اسید است. تانکر های حمل نیتریک اسید که بر تریلی ها سوار می شوند باید از جنس استیل مخصوص آبدیده و عایق بندی شده باشد . که به هیچ وجه هم نباید رنگ های تیره ای که موجب جذب گرما می شود بر روی آن سوار شود.
